YÜKSEK KOLESTEROL KARACİĞERİ VURUYOR

Her 3 kişiden birini etkileyen karaciğer yağlanması günümüzün en büyük sağlık sorunlarından birisi haline gelmiştir. Karaciğer yağlanmasında karaciğerde biriken temel lipidler trigliserid ve yağ asitleridir. Karaciğer yağlanması önlem alınmaz ise zamanla karaciğerde siroz veya kansere yol açabilmektedir. Kronik alkol kullanımı dışında karaciğerde yağlanmaya yol açan en büyük faktörler, obezite, diyabet, egzersiz yapmamak ve yüksek kolesterol düzeyleridir.

Peki Karaciğerde Yağlanma Nasıl Oluşur?

Karaciğer lipid metabolizmasında önemli bir role sahiptir. Normalde karaciğere yağ dokudan gelen yağ asidleri bir dizi kimyasal reaksiyon sonucu enerji ham maddesine dönüşür. Karaciğerin enerjiye dönüştürme kapasitesinin üzerinde yağ asidinin karaciğere gelmesi, karaciğerdeki lipid üretiminde artma yada trigliseridlerin karaciğerden uzaklaştırılmasında görülen herhangi bir sorun karaciğerde yağlanma ile sonuçlanır. Kolesterol yüksekliği olan kişilerin %60’ında karaciğer yağlanması saptanmaktadır.

Karaciğerde görülen yağlanma basit yağlanma şeklinde kalabileceği gibi daha ileri evrelerde yağlanmaya karaciğer iltihabı da eklenirse karaciğer sirozu gelişme riski de artar. Karaciğerinde yağlanmaya ilaveten yoğun iltihapda gelişmiş olan kişilerde 10 yıl içinde karaciğerde siroz veya kanser gelişme riski %5-10 arasındadır. Basit yağlanmada 10 yılda siroz gelişim riski %3 iken, iltihaba karaciğerde fibrozis dediğimiz sertleşme de ilave olursa siroz riski %30’a çıkmaktadır.

Toplumda kolesterol yüksekliğindeki artış hızının en önemli nedeni küresel boyuttaki olumsuz yaşam biçimi, azalan fizik aktivite ve yüksek kalorili karbonhidrat ağırlıklı beslenme alışkanlığıdır. Ancak kolesterol seviyelerinin belirlenmesinde bu çevresel faktörler kadar genetik faktörler de etkili olmaktadır. Genetik faktörleri değiştiremeyeceğimize göre karbonhidrat, şeker, yağlı kırmızı veya işlenmiş et, doymuş ve trans yağdan zengin gıdaları azaltıp Akdeniz tipi beslenme dediğimiz zeytinyağı, sebze, ve omega-3 içeren besinler ile beslenmek ve haftada 3-4 kez 30 dk. egzersiz yapmak gibi yaşam şekli değişiklikleri ile karaciğer sağlımızı koruyabiliriz.